Воқеъиятҳои фиребанда ва шинохти моҳиятҳои он (тақриз ба мақолаи доктори илмҳои сиёсатшиносӣ, Саймумин Ятимов «Шуури ҷамъиятӣ ва амнияти иҷтимоӣ» // Ҷумҳурият (№251(22813) аз 17.12.2015)

Зиддиятҳо ва танишҳои маҳаллӣ, минтақавӣ ва глобалию ҷаҳонӣ, ки аз тариқи расонаҳо ва шабакаҳои иҷтимоӣ бозтоб мешавад, ҳар донишманд ва таҳлилгарро водор менамояд, то ба дарки моҳияти ин «падидаҳои фиребанда» аз муносибати илмӣ ва воқеӣ кор гирад. Зоҳири ин падидаҳо ҳарчанд дар ибтидо содалаҳв ва қобили таваҷҷуҳи умумимардумӣ бошанд ҳам, аммо дар моҳияти худ метавонад, танишу зиддиятҳои иҷтимоиро дар ҳар ҷамъияту ҷомеа дар муддати начандон зиёде ба воқеият табдил диҳад. Аз ин сабаб зарур аст, ки ҳар муҳақиқ ва донишманди улуми инсонӣ мисли як табиб дар ташхиси беморӣ ва мушкилоти воқеии ҷомеаи худ «доруи таъсирбахш ва табобатии» худро пешкаш созад. Хурсандибахш аст, ки Саймумин Ятимов масъулияти душвори доштаи худ нигоҳ накарда, мақолаҳое менависад ва мушкилоти воқеии рўзро аз нигоҳи методологияи илмӣ баррасӣ ва таҳқиқ месозад. Мақолаи «Шуури ҷамъиятӣ ва амнияти иҷтимоӣ» (Ҷумҳурият (№251(22813) аз 17.12.2015), муҳимтарин ва мубрамтарин мавзўеро матраҳ месозад, ки аз назари муҳаққиқони дохиливу хориҷӣ берун мондааст. Он аз муқаддима, ҷаҳор бахш ва хулоса иборат аст.

  Дар шабакаҳои иҷтимоӣ, аз ҷумла сомонаи иттилоотии «Озодагон» боз як хабари таассуфбор ва дилрешкунанда пахш гардид, ки ҳеҷ инсонеро наметавонад бетараф гузорад, то чунин ваҳшоният ва тарсафканиро маҳкум накунад (http://www.ozodagon.com/24566-etirozi-safar-abdullo-az-atli-afonduhtari-35-sola.html). «Лизо Акбарӣ, бонуи варзишкори афғонистониасли амрикоӣ 21 декабр ҳангоми берун шудан аз дафтари кораш -- “Сафоплаза” дар минтақаи Кортаи чаҳори Кобул аз тири як нафар кушта мешавад. То кунун мақомоти Афғонистон ангезаи аслии ин кушторро ифшо накардаанд, вале ба иттилои расида, қотил ҳангоми набард бо пулис ҷароҳат бардоштаву билохира боздошт мешавад.

  Чанде қабл дар рўзномаи «Тоҷикистон» (№43 (1137), 29.10.2015) ва сомонаи http://www.pressa.tj мусоҳибаи Раиси анҷумани Рўдакӣ ва узви хориҷии АИ ҶТ Масъуди Миршоҳиро бо номи «Тоҷикони хурофотӣ ва эрониёни фарҳангӣ» бо рўзноманигорони воқеъбин Шарифи Ҳамдампур ва Одили Нозир мутолиа намуда, хостам андешаи хешро нисбати ин масаъала баён намоям. Чунки имрўзҳо ҳар инсони солимақл ноогоҳию худбохтагӣ, арабпарастию пантуркистӣ ва хурофотзадагию ифротгароии бархе аз мардуми кишварро дида ангўшти ҳайрат мегазад. Дар шароити имрўза масоили мухталифу печидаи сиёсӣ аз ҳар фард худогоҳию худшиносӣ ва зиракии баланди сиёсиро талаб менамояд, то ки мавқеи хешро дар арсаи зиндагӣ ва ҷамъият дуруст муайян созад. Вале пас аз соҳибистиқлол гардидани Тоҷикистон, аксари мардум ба фарҳанг ва маданияти бегона рўй оварда, ҳатто дар баъзе манотиқ ба тамаддун ва фарҳанги аҷдодии хеш хати батлон ҳам заданӣ шуданд. Воқеан ҳам баъд аз ба истиқлолият расидани кишвар, миллати тоҷик пас аз ҳазорсолаҳо аз нав соҳиби давлати миллӣ гардида, тавонист, ки бисёре аз суннатҳои ниёгонро эҳё намояд.

  Дар замони муосир нанотехнология дар баробари биотехнология ва технологияи иттилоотӣ яке аз равандҳои ҷадидтарини илми имрўза ба шумор меравад. Ҳарчанд мафҳуми «нанотехнология» дар сарчашма ва адабиётҳои илмӣ ва таълимӣ борҳо ёдрас шуда бошад ҳам, вале то имрўз таърифи ягонаю умумии он вуҷуд надорад. Илми нанотехнологияро ба таври мухтасар чунин шарҳ додан мумкин аст. Нанотехнология - илми муосири фосилавии бунёдӣ, амалӣ ва техникӣ буда, натиҷаҳои ба даст овардаи онро дар равандҳои атомӣ, электронӣ ва молекулавӣ тавассути усулҳои назариявӣ, амалӣ, таҳлил ва синтез, ҷамбаст мекунанд ва дар ҳаёт татбиқ менамоянд. Ё бо ибораи дигар, нанотехнология, ин маҷмўи усулҳое мебошад, ки барои ҳосил, таҳқиқ ва истифодаи маводҳои сохторашон дар сатҳи атомию молекулӣ қарордошта хобида, истифода мешаванд.