JM Free Ebooks - шаблон joomla Форекс
Равшанфикр

Равшанфикр

   Соли 1676 астрономи даниягӣ Олаф Рёмер (1644-1710) аввалин шуда, суръати рӯшноиро бо усули астрономӣ ҳисоб намуда, (с = 215 000 км/с) интиҳо доштани онро исбот кард. Бо усули таҷрибавӣ бошад, суръати рӯшноиро нахустин маротиба соли 1849 физики фаронсавӣ Арман Луи Физо (1819-1896) чен кард (с = 313 000 км/с). Яке аз усулҳои мукаммали чекунии суръати рӯшноиро соли 1896 физики амрикоӣ Алберт Майкелсон (1852-1931) пешниҳод кард ва ин усул баъдтар номи таҷрибаи Майкелсон - Морлиро гирифт. Ин таҷриба нишон дод, ки рӯшноӣ ба ҳама самт як хел густариш меёбад. Сипас, ба воситаи таҷрибаи Майкелсон - Морлӣ (физикдони амрикоӣ Эдвард Морлӣ (1838-1923)) суръати рӯшноӣ дар муҳитҳои гуногун чен карда шуд…

   Дар манзараи механикии олам мафҳумҳои фазо ва вақт берун аз таҷриба вуҷуд дошта, новобаста аз ҳеҷ чиз ва бидуни алоқа бо хосиятҳои материяи ҳаракатнок муоина карда мешуданд, чун ки дар механика танҳо протсесҳои баргарданда омӯхта мешаванд. Дар механикаи классикӣ фазо ҳамчун ҷойгоҳи ҷисмҳои ҳаракатнок ва вақт давомнокии ҳолати ин ҷисмҳо дида, баромада мешавад. Камбудии дигари механикаи классикӣ аз он иборат аст, ки фазо ва вақтро ҳамчун шаклҳои мавҷудияти материя дар алоҳидагӣ ва беробита меомӯзад. Ба ҳар ҳол манзараи механикии олам барои бунёди консепсияи ҳозиразамони вақту фазо замина гузошта, тасаввуротро дар бораи хусусиятҳои табиию илмии олам ғанӣ гардонид. Барои он, ки назарияи фазо ва вақт дар илмҳои муосир омӯхта шавад, донистани баъзе принсипу қонунҳои механикаи классикӣ зарур мебошанд.

Чоршанбе, 22 Августи 2018 05:26

Санъат ва инсонсозӣ

 

   Аз он вақте ки дар осмон Офтоб фурӯзон буда дар гирдаш сайёраҳо чарх мезананд, ҳеҷ гоҳ дида нашудааст, ки дар ҳамаи замонҳо одамон дар хусуси тақдиру толеъ, хушбахтиву бадбахтӣ, озодиву ахлоқ, муҳаббат ва санъат барин падидаҳои умумиинсонӣ фикр накарда бошанд. Зеро, аз назари инсоншиносии файласуфи маъруф Кароматулло Олимов: “Ҷаҳони ботинии инсон падидаи хеле мураккаб аст, ки ҳамеша тилисме буда, ҳаст ва хоҳад буд ва онро то охир кашф кардан номумкин аст. Ин ҷаҳони зеҳнӣ омезиши тасаввуроти илмӣ, динӣ, сиёсӣ, эстетикӣ, ахлоқӣ, эҳсосотӣ ва ғайра мебошад”.  Аз ҳамин сабаб се ихтисоси вазнин дар рӯзгори одамизод вуҷуд дорад: инсон сохтан, муҳаббат доштан ва табобат кардан.

  Манзараи илмии олам - ин манзараи васеи донишҳо дар бораи табиат ва башарият, ки назарияҳои хеле муҳим, фарзияҳо ва далелҳоро дарбар гирифта, тақозои ҷавҳари ҷаҳонбиниро дорад. Он аз низоми хулосаҳои илмии аз қазияҳои мушаххаси фанҳои алоҳидаи афзалиятнок таркиб ёфта, ҳамчун марҳалаи ҷамъбасткунандаи ҳамгироии комёбиҳои илмӣ ба низоми ягонаю бидуни ихтилоф ҳувайдо мешавад.