ҶАҲОН ДАР РАВЗАНАИ АНТРОПОЛОГИЯ

(мусоҳиба бо файласуфи муосири тоҷик, профессор Муҳаммадалӣ Музаффарӣ)

  Нозим Нурзода:  Устоди арҷманд, қаблан сипосгузорем, ки ҳамеша имкони мусоҳибаро бо мо фароҳам меоваред, чӣ хоҳише, ки мо мекунем, шумо бе ягон такаллуфу таоруф қабул менамоед. Ташаккури зиёд. Дар ибтидо арз медорем, ки ҳангоми таъсиси маҷалла ва кушодани бахши “Ҷаҳон аз нигоҳи дигар” Шумо дар феҳристи аввалинҳо барои мусоҳиба қарор доштед. Акнун, ки ин фурсат расидааст, суҳбатро оғоз мекунем. Шумо дар ду давраи таърихӣ - Шӯравӣ ва марҳилаи соҳибистиқлолӣ зиндагӣ ва таҳқиқ кардаед. Ҳамзамон ба масоили инсоншиносӣ таваҷҷуҳи бештар зоҳир намуда, таҳқиқотатонро дар самти антропология маҳдуд намудед. Бо таваҷҷуҳ ба ин, суоли мо ин аст:  Таносуби илми антропологияи имрӯза ва теология чӣ гуна аст?

 Вернер Штегмайер

 профессори Донишгоҳи Грайфсвалд (Олмон)

ОЯНДАНИГАРИИ[1] ФАЛСАФӢ ДАР НИГОҲИ ФРИДРИХ НИТШЕ

Оянданигарӣ чист?

1.  Таърифи Оянданигарӣ:  Мо ҳамеша ба оянданигарӣ ниёз дорем. Дар ҳар як вазъияти нав оянданигарӣ ҳатмӣ мебошад. Оянданигарӣ ин қобилияти дар вазъияти нав худро дуруст дарёфтан мебошад, то ки имкониятҳои амалнамоӣ пиёда гарданд ва бад-ин васила вазъият зери идора қарор гирад.[2] Мавҷудоти зинда наметавонанд, ки бидуни қобилияти оянданигарӣ ба ҳаёти худ идома диҳанд.

  Темная материя и темная энергия в последнее время вызывают противоречивые суждения, но в целом оставляют главное – невозможность попыток обнаружения явлений и сути новой области объективной реальности. При первом взгляде на эту дилемму напрашивается деление Вселенной на виды материи, принципиально познаваемые, и на виды материи, которые остаются непознаваемыми (возможно пока?). Все попытки пока тщетны, вещь в себе не становится вещью для нас. То есть эти виды материи в одном случае развернуты по Гегелю как мир всеобщей связи и познаваемости, в другом случае как кантовская вещь в себе.

   Суоли матраҳшуда ҳар шахси огоҳро водор месозад, ки сари ин нукта андеша кунад ва омилҳои онро чи аз дохил ва чи аз берун муайян кунад, то ҷанбаҳои ифротӣ шуданҳо ва аз зиддияти иҷтимоиву ақибмондагии кишварро ошкор созад. Ҳар масъалае, ки дар ҷаҳони муосир мавриди омўзиш қарор мегардад, сарчашма аз мушкилоти мавҷудаи ҷомеа гирифта, омилҳо ва ҷанбаҳои мушкилофаринии он ташхисшуда, роҳҳалҳои он пешниҳод мегардад. Мушкилоте, ки имрўз дар сатҳи чаҳонӣ бештари зиддиятҳои ичтимоиро ба вуҷуд меоварад, ин суистифода кардан аз дину бовариҳои мардум аст, ки бештар арзишҳои таҳрифшуда ва зиддиятҳоро дар ҳар ҷомеа роҳандозӣ мекунад. Фаҳмиши ҷомеа фаҳмиши арзишҳое мебошад, ки дар низоми муайян дароварда шуда, барои ҳамагон қабул аст.