Замони зиндагӣ ва фаъолияти илмию  эҷодии  Аҳмад  Маҳдум  ибни Мирносир ал- Ҳанафӣ  ал- Сиддиқии  Бухороӣ, машҳур ба  Аҳмад  Махдуми Дониш (1827- 1897)  нависанда, шоир, таърихнавис,  донишманд,  мунаққиди беназир ва  ростравон, ходими  намоёни  ҷамъиятӣ, дар яке марказҳои таърихию  фарҳангии Осиёи Миёна- Бухоро  ҷараён гирифтааст, Осори  гаронқадри  адабию таърихӣ,  илмии  ӯ дар таърихи афкори иҷтимоию  сиёсӣ, бадеӣ  ба сифати  мероси камназири  адабию   таърихии    ин садаи  мардумони Осиёи Марказӣ  пазируфта шудааст.  Дар замони   ӯ    симоҳои  баноми адабу фарҳангии мардумони  Осиёи Марказӣ  чун  Абдуқодирхоҷа  Савдо (1823-1973), Шамсиддин Шоҳин( 1866- 1895), Абай  Кунанбой (1845-1904), Токтогул  Сотилған(1864-1933), Ҷунайдулло  Ҳозиқ(1800- 1843) ,Зокирҷон Фурқат (1858- 1908) ,Чукан Валихон (1835 -1865), Аваз Утар (1884-1919), Муҳаммад  Аминхоҷа Муқимӣ (1856- 1903), Ҷамбул  Ҷабай (1846-1945), Тошхоҷа Асирӣ(1864- 1916) , Ҳамза  Ҳакимзода Ниёзӣ(1889- 1929) , Садриддин Айнӣ (1878- 1954) ва дигарон зиндагию фаъолият намуда  навиштаҳояшон дар таърихи  афкори  иҷтимоию  фарҳангии   садаи Х1Х ва оғози садаи  ХХ-Осиёи Марказӣ  ҷойгоҳи хос доранд.

  Шоми 29-уми октябри соли ҷорӣ қалби нозуку пурэҳсоси яке аз маъруфтарин адабиётшиносони муосири тоҷик Устод Худоӣ Шариф дар синни 80-солагӣ аз тапидан бозмонд. Устод Худоӣ Шариф ба сифати адабиётшиноси варзида дар се шохаи мустақили илми адабиётшиносӣ --таърихи адабиёт, нақди адабӣ ва назарияи адабиёт таълифоти фаровоне ба мерос гузоштааст. Ба нудрат адабиётшиносеро метавон дарёфт, ки мисли устод Худоӣ Шариф адабиётшиноси комил бошад. Ӯ бо сабки сухани хосса ба майдони адабиётшиносии миллӣ ворид гардида, ба равиши нависандагӣ дид ва нигоҳи тоза, ки аз фарохии мутолеот, таҷрибот ва мушоҳидоти амиқаш сарчашма гирифтаанд, зам намуд. Осори ӯ марбути паҳлуҳои гуногуни илми адабиётшиносии миллист.

  Ҳиндустон аз ҷумлаи кишварҳоест, ки дар феҳристи қадимтарин тамаддунҳои башарӣ қарор дорад ва фарҳангу тамаддуни ҳиндӣ, ки аз маҷмӯаи асотир, бовару эътиқодот ва анвои гуногуни ҳунарӣ, минҷумла навосозию мусиқипарварӣ таркиб ёфтааст, то имрӯз мадди назари оламиён қарор дорад. Эҳсоси зебоипарастӣ ва ахлоқписандии ҳиндувон тайи таърихи тӯлонӣ онҳоро аз дигар қавмияту милал мутамоиз сохта, дар ақсои олам Ҳиндустонро ба унвони кишвари афсонавӣ муаррифӣ намудааст. Дар домони ин фарҳанги бостонӣ, ки кадимтарин китоби ҷаҳонӣ «Ведо»-ро зодааст, Маҳатма Ганди, Тагор, Нехру, Чандар, Яшпал ва соири донишмандону адибон тарбия ёфтаанд. Ин аст, ки маҳбубтарин чеҳраи сиёсӣ ва фарҳангии ҳиндӣ Индира Ганди ба шодобии ин дарёи тамаддуни бостонӣ таваҷҷуҳ намуда, гуфта буд: «Тамаддуни Ҳиндустон монанди баҳрест, ки ҳеҷ гоҳ хушк намешавад».

  Қаламрави Тоҷикистон, ки ба баҳр робитаи мустақим надорад, бо иқлими хушки континенталӣ тавсиф дода шуда, ноустувории боришот ва ҳарорат ба ландшафти мухталифи релефи он рабт дорад. Олимони соҳа тахмин мекунанд, ки дар сад соли охир ҳарорати миёнаи ҳаво 1-2°С баланд гардида, баландшавии минбаъдаи он то интиҳои ин садсола ба 3-5°С мерасад. Тамоюли мазкур дар бисёр минтақаҳои Осиёи Марказӣ, аз ҷумла Тоҷикистон бо зимистонҳои гармтар ва тобистонҳои хушктар пешгӯӣ мешавад, ки ин боиси коҳишёбӣ ва обшавии пиряхҳо дар системаҳои кӯҳии Помир, Ҳисору Олой ва Тён-Шон мегарданд. Ба ғайр аз ин, хавфи афзудани зуҳуроти фавқулодаи ба шароитҳои метеорологӣ ва хатарҳои иқлимӣ рабтдошта, аз қабили ҳарорати баланд, боришоти шадид, хушксолӣ, обхезию селоб ва тармаю ярчҳо ба низомҳои экологӣ ва иқтисодию иҷтимоӣ таҳдиди ҷиддӣ менамояд.