Дар мақолаи мазкур масъалаи муҳиммияту зарурати таҳқиқу омӯзиши зарбулмасалу мақолҳои тоҷикӣ, хусусан, вижагиҳои забонии онҳо мавриди таҳлилу баррасӣ қарор дода шудааст. Муаллиф таъкид мекунад, ки мақолу зарбулмасалҳо ба сифати як жанри муҳимми фолклор ва инъикоскунандаи арзишҳо, анъанаву одатҳо ва дигар хусусиятҳои халқ аҳамияти бузург доранд. Аз ин рӯ, таҳқиқу омӯзиши мақолу зарбулмасалҳои тоҷикӣ, аз ҷумла вижагиҳои забонии онҳо ниҳоят муҳим дониста мешавад.

(мулоҳизоте иҷмолӣ дар ҳошияи маҳфили илмӣ-фалсафии Пажуҳишгоҳи фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А. Баҳоваддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба муносибати Рӯзи ҷаҳонии фалсафа) Ҳамасола дар муҳитҳои академӣ ва муҳитҳои донишгоҳии ҷумҳурӣ панҷшанбеи ҳафтаи севуми моҳи ноябр Рӯзи ҷаҳонии фалсафа таҷлил мегардад. Одатан, дар Рӯзи ҷаҳонии фалсафа, ки бо Қарори Созмони байналмилалии ЮНЕСКО таъсис ёфтааст, дар донишгоҳу донишкадаҳо ва муассисаҳои илмӣ-пажуҳишӣ бо ҳузури файласуфону мутафаккирон, донишмандону муҳаққиқон ва унвонҷӯёну донишҷӯён маҳфилҳои вежаи ихтисосию фалсафӣ ва нишастҳои илмӣ доир шуда, дар ин замина гузоришҳои илмӣ ва мубоҳисаҳои фалсафӣ ироа мегарданд.

 Ҷаҳл чу бисёр шуд, нест кам аз кофарӣ, Аз раги гардан бувад риштаи зуннори мо. Шавкати Бухороӣ Аллома Фатҳуллоҳи Шерозӣ, маъруф ба Ҳаким Фатҳулло, аз уламо ва удабои маъруфи асри 17 тоҷик-форс буда, ибтидо дар дарбори Алии Одилшоҳ ва пасон Акбаршоҳ хидмат намудааст. Ӯ соли 1588 (89) дар Кашмир вафот кардааст. Фатҳуллоҳи Шерозӣ яке аз донишмандонест, ки ҳамроҳи Абулфазли Алломӣ ва Абулфайзи Файзӣ ва дигарон дар тарғиби сулҳи кул ва таъсиси дини илоҳӣ дар замони Акбар нақши муҳим бозидааст. Воқеан, Акбар, ки тамоми олимону адибони мутараққиро ба корҳои девонию маъмурӣ дар дарбор ҷалб карда буд, барои пешрафт ва устувор гардондани…

(дар ҳошияи 30-солагии Конститутсияи миллӣ ва Соли маърифати ҳуқуқӣ) Аз замоне ки инсон худро дар баробари ҷаҳони перомунаш шинохта, ба марҳилаи огоҳӣ расид, дар пайи барномарезиҳои назарию амалӣ, тадоруки танзими зиндагӣ, офаридани неъматҳои рӯзгор ва ҳифзу ҳимояти фардию ҷамъӣ шуда, дар ин замина иқдомот рӯйи даст гирифт. Дар марҳилаи болотари огоҳию шинохт инсон ба қонунофаринӣ машғул шуда, фаъолиятҳои сиёсӣ, мафкуравӣ, иҷтимоӣ, ахлоқӣ ва мадании худро аз тариқи қонунофаринӣ танзим карда, роҳро барои рушди инсонӣ ҳамвор намуд. Бо боло рафтани сатҳи тафаккуру шуури фардию ҷамъиятӣ қонунофаринӣ ва дар доираи қавонини зарурӣ танзим намудани рӯзгору зиндагии инсонӣ ба ҳукми анъана даромад ва…

Ба таври куллӣ метавон гуфт, ки раванди ташаккули ҷаҳонбинии илмӣ ва рушди улуми ақлиро дар ҷаҳони ислом бидуни мушорикати фаъолу созандаи тоҷикон ва куллан мардуми эронитабор наметавон тасаввур кард. Аъроб таъсири маънавии марудуми эронитаборро ҳануз дар замони Ҳахоманишиён ва сипас ба таври густурдатар дар даврони Сосониён эҳсос намуда буданд. Масалан, Фарҳангистони маъруфи Гунди Шопур - маркази зеҳнии Империяи Сосонӣ, ки дар он омӯзишу таълим дар бахшҳои тиб, фалсафа, илоҳиёт ва тамоми дигар илмҳои замон ба роҳ монда шуда, дар даврони ҳукумати Хусрави I Анушервон (531-579) ба авҷи аълои шукуфоии хеш расида буд, дар ривоҷу равнақи минбаъдаи илм дар минтақа ва…