JM Free Ebooks - шаблон joomla Форекс
Равшанфикр

Равшанфикр

 

 Пусиши 1. Дуруди Наврӯзии худро ба Шумо, устоди арҷманд ироа медорам.  Суоли нахуст ин аст, ки лутфан, бигӯед, Наврӯз чӣ марҳилаҳои талху ширини таърихиро то замони мо аз сар гузарондааст?

 Нозим Нурзода:

 Қаблан, Наврӯзи Ҷамшедиро, ки умраш баробари қидмат (қадимият)-и умри миллат аст, барои мардуми шарифи Тоҷикистон ва кишварҳои ҳавзаи Наврӯз шодбош мегӯям ва тамоми хушиҳои зиндагӣ ва рӯзгорро таманно менамоям. Баъдан, Наврӯзи Ҷамшедӣ, ки ба шахсияти нимаустуравӣ ва ниматаърихии мо Ҷамшеди Пешдодӣ нисбати асосӣ дорад, аз куҳантарин ҷашнҳои миллию мардумӣ аст ва беҳуда нест, ки устурашинос ва пажӯҳишгари ойинҳои куҳани миллӣ, устод Ҳошими Разӣ умри онро баробари умри миллат (манзур мардуми иронитабор аст) донистааст (ниг.: Разӣ Ҳошим. Гоҳшуморӣ ва ҷашнҳои Ирони бостон. Теҳрон: Беҳҷат, 1380. -С.17). Гузашта аз ин, Наврӯзи Ҷамшедӣ, қабл аз ҳама, ҷашни худшиносӣ ва ҳувиятсозии миллӣ аст ва қатъи назар аз фишорҳою таҳдидҳои рӯзмарраи аҷнабиён, чи дар гузашта ва чи имрӯз аз масири дуруст, ки хештаншиносию худсозӣ ва мардумсолорию ҳамбастагист, мунҳариф нашудааст. Ба пурсиши аввали Шумо, ки ба мароҳили Наврӯзи бостонӣ, ки ба унвони шаҳодатномаи ойинӣ ва фалсафии мардуми мо муаррифӣ мешавад, мебояд муфассалтар посух дод.

Наврӯз, ки ҷашни ҳамсипосӣ бошад,

Дар силсилаи русум асосӣ бошад,

  Ҷашне, ки на динӣ, на сиёсӣ бошад,

   Дар сархатти ҷадвали қиёсӣ бошад,

Чун зубдаи осори ҳамосӣ бошад,

      Фарҳанги шукӯҳу худшиносӣ бошад!

  Наврӯзи Ҷамшедӣ дар ҳамбастагӣ бо баҳори Хуршедӣ ба сарзамини мо қадам ранҷа фармуда, фазою муҳити наврӯзию баҳориро бароямон ҳадя месозад. Асотири паҳлавӣ гувоҳи онанд, ки Наврӯз ба Ҷамшед  ва Ҷамшед бо Наврӯз тамъаманд ва дар муколимот ва танзими зиндагӣ яке дигареро комил месозад. Ақвоми ориёӣ аз бомдоди таърихи инсонӣ миёни мардуми манотиқи гуногун аз аввалинҳо шуда, ба парастиши аносири табиӣ ва заминӣ, мисли офтоб, борон, оташ, хоку бод даст заданд. Дар қолаби тафаккури устурии онҳо ашёи табиӣ ё ба истилоҳ, воқеӣ ҷойгоҳи вижа дошт. 

  Наврӯз аз маросими қадимаи мардуми ориёӣ ва форсу тоҷик буд. Махсусан мардуми Эронзамин аз замонҳои пеш ин ҷашнро ҳамчун маросими расмӣ истиқбол менамуданд ва расму оинҳояшро ба ҷо меоварданд. Дигар кишварҳо, аз он ҷумла кишварҳои Осиёи миёна Наврӯзро ба таври ғайрирасмӣ дар сурати пухтупазҳои суннатӣ-баҳорӣ, шинонидани ниҳолу тозакунии ҷӯю каналҳо, шудгору кишти ҳар гуна маҳсулот, хонатозакунӣ ва амсоли инҳо пешвоз мегирифтанд. Аммо имрӯз ин ҷашнро дар бисёре аз кишварҳои Ховари миёна, Осиёи Миёна, Қафқоз, Ҳиндустон ва ғ. дар илова ба суннатҳои қадима ба замон мувофиқ кунонда ҷашн мегиранд. Ва бо гузашти замон сарҳади ҷуғрофӣ ва ҷашнгирии Наврӯз фаротар мегардад. Махсусан аз байн рафтани Иттиҳоди шуравӣ ва мустақилияти кишварҳои Осиёи Миёна боиси он гардид, ки барои барқрор намудани ин ҷашни суннатӣ мардуми фарҳангдӯсту меҳрпарвар саъю талош намуданд, то ки он ба ҷашни суннатӣ-фарҳангӣ-байналмилалӣ табдил гардад.

(Мусоҳибаи ихтисосии Фирдавс Ниёзӣ бо Комил Бекзода дар ҳошияи мақолаи Назри Яздонӣ “Девонае дар коргаҳи шишагар”. // Садои Шарқ, №11, 2020 -С.124-149)

  Дар шумораи 11-уми соли 2020, Маҷаллаи “Садои Шарқ” (саҳифаи 124-149) мақолаи шоири халқии Тоҷикистон, номзади илми фалсафа Назри Яздонӣ бо номи “Девонае дар коргаҳи шишагар” (Муҳаммад Иқбол ва Фридрих Нитше) ба чоп расид. Мақола 25  саҳифаро дар бар мегирад. Кормандони Маркази омӯзиши равандҳои муосир ва оянданигарии илмии Академияи миллии Тоҷикистон, нашри чунин мақоларо падидаи мусбат шуморида, барои равшанӣ андохтан ба баъзе масъалаҳои печидаи мақолаи мазкур ба сарходими Институти масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, доктори илмҳои фалсафа Комил Бекзода муроҷиат намуданд. Масъулияти пешбурди мусоҳиба ба уҳдаи яке аз кормандони Марказ -- номзади илмҳои филологӣ, Фирдавс Ниёзӣ вогузошта шуд.