Тибқи маълумотҳои қаблӣ дар ИҶШС ду тақсимоти иқтисодӣ вуҷуд дошт – Осиёи Миёна ва Қазоқистон. Аз нуқтаи назари ҷуғрофиёи физикӣ ва иқлимшиносӣ, ба Осиёи Миёна на танҳо чор кишвари собиқ Шўравӣ (Тоҷикистон, Туркманистон, Ӯзбекистон ва Қирғизистон), балки қаламрави марказӣ ва ҷануби Қазоқистон низ дохил мешавад. Барои нишон додани панҷ ҷумҳурии собиқ Иттиҳоди Шуравӣ – Тоҷикистон, Туркманистон, Ӯзбекистон, Қирғизистон ва Қазоқистон бисёр вақт истилоҳи “Осиёи Марказии собиқ Шўравӣ” истифода мешавад.

 Ду ҷуфт кафши чӯбӣ, як айнак, ду косаи чӯбӣ, як соати кисагӣ, як қошуқи чӯбӣ, як намакдон, Китоби муқаддас ва як камарбанди сода боигарии шахсе буд, ки императори Биритониёи кабирро бо он ҳама шукӯҳу шавкаташ, ба зону шинонд, то истиқлоли мардуми Ҳиндустонро ба расмият бишносад. Равиши муборизаи бидуни зуроварии ӯ, ки тавонист миллате бузургро аз зери юғи истеъмори бегонагон берун биовард, барои ҳама ҷаҳониён улгу шуд.

 Машав навмеду бо худ ошно бош,

Ки мардон пеш аз ин буданду ҳастанд.

(Иқбол)

Воқеан, файласуф кист?

Илми таърихи фалсафа то имрўз исбот намудааст, ки:

                                                             Ҳар нафас нав мешавад дунё ва мо,

                                                            Бехабар аз нав шудан андар бақо.

                                                                         Ҷалолуддини Балхӣ

    Мавлоно Ҷалолуддини Балхӣ аз ҷумлаи бузургони андешаи форсии тоҷикист, ки ҳамчун шахсияти ҷаҳонӣ дар се буъди фарҳанг: дин – мазҳаб; тасаввуф – ирфон; ҳикмат – фалсафа хомафарсоӣ кардааст. Ба таъбири дигар, Мавлоно дар таълифоти арзишманди хеш масоили се қисмати ҷаҳонбинии инсониро мавриди баррасӣ қарор медиҳад, ки ҳар яке бо бинишу диде хос шарҳу тафсир гардидаанд. «Маснавӣ» ва «Девони Шамс» - и ӯ моломоли андешаҳои зоҳидона, орифона ва ҳикматона мебошанд.