Давраҳое, ки инсон аз қонунҳои табиат бехабар буд, ҳар дам оқизии худро эҳсос мекард. Тангназарӣ то дарақае буд, ки раъду барқ, шамол, Офтоб, Моҳ ва ғайра ҳадафи ибодат ба шумор мерафтанд.

 Фарди муосир ба ҳуруфот бовар намекунад, риоя кунад ҳам, онро анъанавӣ, ҳамчун урфу одати миллӣ қабул кардааст. Парастиши қирмҳои осмонӣ ва дарк накардани равандҳои қамъиятӣ (масалан, шӯриш ва қангҳои истилогарона), тасаввуроти фантастикӣ дар бораи таъсири сайёраву ситораҳо ба рӯйдодҳои заминӣ пайдо шуданд. Инкишофи илму маърифати оммавӣ тадриқан сарҳади ҳуруфотпарастиро маҳдуд кард, лекин то ҳол байни одамони тангназар ақидаҳои бардурӯғу бемаънӣ, ба монанди фолбинӣ, эътиқод ба тақдиру қисмат ва амсоли мавқуданд.

   В Бадахшане в настоящее время брачный возраст от 18 до 28 или 30 лет. В Рушане мужчине женится   в возрасте 22 до 30 лет а девушки выдавали от 20 до 28.[5:2015]  До революции в разное кишлаках женились в возрасте в среднем от 15 до 20 лет но встречались  довольно часто, девушки выдавали в возрасте 12 лет.[7:75]  И.А. Кисляков  отмечает ранний возраст вступления в брак для мальчиков определялся в 10 лет, для девочек в 7 лет.[1:12] М.С. Андреев  сообщает что  в Ишкашиме   сыновей  в возрасте  10-12 лет женят только богачи, бедняки  же, не имея  средств, женят детей в 15-20 лет.[1:95] 

  Дастовардҳои иқтисодии Ҷопон мавриди таваҷҷуҳи донишмандони дигар кишварҳо қарор гирифтааст. Ҳама мехоҳад донад, ки чӣ тавр як кишвари дар Ҷанги Дуюми Ҷаҳонӣ шикастхурда, аз хоку хокистар дар як замони нисбатан кӯтоҳ берун шуд ва ба дуюмин иқтисоди ҷаҳон табдил ёфт. Доир ба ин масъала назарҳо зиёданд. Инҷо мо назари чанд олими ҷопониро доир ба ин масъала меорем, ки аз китоби Кеничӣ Оҳно таҳти унвони “Рушди иқтисодии Ҷопон: пайроҳаи тайкардаи Ҷопон ҳамчун кишвари тараққикарда” гирифта шудааст. Ин хулосаи қисми яки китоби мазкур аст, ки аз забони англисӣ тарҷума шуда, пешкаши хонандагони арҷманди сомонаи “Равшанфикр” мегардад.

Дар барномаи навбатии «Фарҳанги муосир», ки дар шабакаи телевизионии «Сафина» ҳар ҳафта пахш мегардад, директори Маркази антропологии АИҶТ, доктори илмҳои фалсафа, профессор Муҳаммадалӣ Музафарӣ иштирок намуда. Мавсуф бо ҳамроҳи муҷрии барнома номзади илмҳои фалсафа, Исомиддин Шарифзода мавзӯи «Пайкарашиноси инсон» -ро мавриди баррасӣ қарор доданд.