Печидаи квантӣ (Quantum entanglement) як падидаи физикӣ мебошад, ки дар он ҳолати квантии ду ё зиёда объектҳо ба ҳамдигар вобастагӣ пайдо мекунанд. Он ҳолате, ки бо як зарра дар ҷуфти печида рӯй медиҳад, бо дуюмин ба кадом дучор мешавад, ҳатто агар онҳо барои таъсир ба ҳамдигар хеле дур бошанд ҳам, муайян мекунад. Моҳияти ин аз он иборат аст, ки ченкунии ягон параметри як зарра бо гирифтани маълумот дар бораи ҳолати зарраи дигар фавран (бештар аз суръати рушноӣ) ҷараён мегирад. Назария солҳои 30-уми асри ХХ ба вуҷуд омада, физикдони барҷаста А.Эйнштейнро дар ҳайрат монда буд, вале бо гузашти вақт исбот шуд, ки – назария комилан дуруст аст. Бо сухани оддӣ баён кунем – ду заррачаи “печида”-ро агар ба дилхоҳ масофа аз ҳамдигар дар канор гирем (ҳатто ба 2 тарафи галактика низ), пас агар якеро тағйир диҳем, оид ба тағйир ёфтани дуюмин ҳамоно маълумот ҳосил кардан мумкин аст. Ҳолати мазкур умуман гирем дар назари оддӣ мувофиқи назарияи нисбияти А.Эйнштейн набуд, зеро тибқи ин назария суръати таъсирот ё мубодили иттилоот аз сурати рушноӣ (300 000 км/с) бештар буда наметавонад. Вале назарияи печидаи квантӣ исбот мекунад, ки масалан 2 заррачаи “печида” новобаста аз он, ки аз ҳамдигар дар кадом масофа мебошанд, алоқамандии фаврӣ доранд. Соли 2022 ҷоизаи Нобел аз физика маҳз барои далелҳои таҷрибавии назарияи печидаи квантӣ дода шудааст.
Ба радифони сунъии Замин дастгоҳҳои кайҳоние дохил мешаванд, ки аз сатҳи Замин ба воситаи мушак (ракета) ба мадор бароварда мешаванд.
Суръати якуми кайҳонӣ дар сатҳи Замин
Суръатеро, ки барои бо мадори доиравӣ дар гирди сайёра давр задани ҷисм ба он бахшида мешавад, суръати якуми кайҳонӣ меноманд.
Мадори радиф ҳамон вақт дар атрофи Замин доиравӣ мешавад, ки радиф дорои суръати якуми кайҳонӣ шавад. Агар радиф дорои суръати якуми кайхонӣ гардад он гоҳ ба сатҳи Замин наафтода бо мадори муайян дар атрофи Замин давр мезанад. Суръати якуми кайҳониро дар сатҳи дилхоҳ ҷирм бо формулаи зерин ҳисоб мекунанд:
Яке аз заъфҳои тафаккури мардумони таассубзадаву хурофотӣ дар он аст, ки онҳо ҳеҷ гоҳ далелҳои ақлию мантиқиро қабул надоранд ва агар тамоми он ҳаводису воқеаҳоеро, ки аз назари мантиқӣ ба омилу сабабҳои муайян ба вуҷуд меоянд ё дорои қонунмандии муайянанд барояшон пешниҳод ҳам намоем, онро қабул надоранд. Ҳатто агарчи бебунёд будани ақидаашонро собит ҳам намоӣ, ҳеҷ гоҳ худро шикастхурда ва мағлуб эҳсос намекунанд, зеро барои ин гуруҳҳо як ҳақиқат мавҷуд аст, ки он ҳам бошад ҳақиқати динию бовармандӣ аст.
Паёми навбатии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон санаи 23-уми декабри соли 2022 ироа гашт, ки он дастоварду комёбиҳо ва камбудиҳои соли гузашта, самтҳои асосии сиёсати дохилию хориҷии кишварро барои давраҳои оянда барномарезӣ карда, дар маҷмўъ, ба тамоми соҳаҳои хоҷагии халқи кишвар рабт дошт. Ҳамасола дар қатори хизматчиёни давлатӣ, дар маҷмуъ ҳар як сокини Тоҷикистон бо диққат ва таваҷҷуҳи хосса ироаи Паёмро тамошо карда, нақшаҳо, дастурҳо ва супоришҳои зикршударо сармашқи фаъолияти хеш қарор дода, ҳамчун дастури рўимизӣ дар давоми сол аз он истифода менамоянд. Зеро дар Паём ҳамасола рушду пешрафт, дастоварду комёбиҳо ва камбудию норасоиҳои тамоми соҳаҳои фаъолият дар кишвар, аз ҷумла, иқтисодиёт, сармоягузорӣ, илм, маориф, тандурустӣ, фарҳанг, кишоварзӣ, саноат, сайёҳӣ давоми ҳар сол ба таври комил таҳлилу баррасӣ мегарданд. Аз ин рў, ҳар як Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчун барномаи мукаммали як ва якчандсолаи ҳаёт ва фаъолияти минбаъда аз Роҳбари давлат, кормандони тамоми мақомоти давлатӣ ва механизми давлат, инчунин ташкилоту муассисаҳо, то ба шаҳрвандон ва кўдакони хурдсолро муайян менамояд, зеро Сарвари давлат дар он ба таври мушаххас ва ошкоро тамоми самтҳои фаъолияти ҳокимияти давлатӣ, мақомоти давлатӣ, корхонаву ташкилотҳои дигарро таҳлил намуда, тадбирҳо ва пешниҳодҳоро баҳри ба давлати иҷтимоӣ, демократӣ ва аз лиҳози иқтисодӣ пешрафта мубаддал гардонидани мамлакат нишон медиҳанд.