Муҳаббат ба Ватан ва эҳсоси ватандӯстӣ дар шахс аз куҷо оѓоз меёбад? Албатта ин ҳолат аз он вақте шурӯъ мегардад, ки шахс дар аёми кӯдакӣ бо эҳсос олами гирду атрофро дарк менамояд. Ин марҳила як равандест, ки дар таълимоти ҷомеашиносӣ онро «иҷтимоишавии шахс» меноманд. Дар навбати худ «иҷтимоишавии шахс ин раванди ҳамгироии шахс ба низоми иҷтимоӣ тавассути азхудкунии меъёрҳо, қоидаҳо, малакаҳо ва донишҳое мебошад, ки ӯ дар ҷомеа онҳоро ба таври мӯътадил қабул мекунад ва дар фаъолияташ истифода мебарад». Ҳамин тариқ, шахс субъект ва объекти муносибатҳои ҷамъиятӣ буда, яке аз омилҳои муҳимтарини муайянкунандаи ҷомеа мебошад.[2]

  Ҷаҳонишавии иди Наврӯз дар даврони Истиқлолияти давлати Тоҷикистон иқдоми басо рамзӣ ба шумор меравад. Замоне ин суннати бузурги фарҳангиро маҳз аҷдодони мо аз ҷиҳати илмӣ собит сохтанд, соати тавлиди табиати навро муқаррар намуданд ва гардиши фалакро дақиқа ба дақиқа, соату рӯзу моҳ тақсимбандӣ намуданд. Яъне муқаррар гардид, ки  маҳз дар ҳамин лаҳзаи оғози гардиши тозаи чархи фалак табиат аз нав бедор мешавад, сабзаву райҳон зи нав сар аз хок берун мекунанд, фасли навбаҳор мерасаду дили ҳасратзадаи Одам низ саршори фараҳу шодӣ ва умедҳову ниятҳои тоза мегардад.

 Ё СУХАНЕ ЧАНД ОИД БА ФАЛСАФАИ ИНСОНДӮСТӢ ВА СОЗАНДАГИИ НАВРӮЗ

  Дар таърихи башарият расму ойинҳо ва анъанаҳо нақши муҳимро ифода менамуданд. Анъанаҳо ҳамчун ниҳодҳои иҷтимоии фаъолияти ҷомеа дар низоми танзими тарзи ҳаёти халқу миллатҳо нақши калидӣ мебозиданд. Анъанаҳо бо инкишофи ҷомеа ва метавон гуфт бо диалектикаи ҳаёт сахт алоқаманд будаанд. Мондагор будани ҷашну маросимҳо аз ду ҷанба дорои аҳаммият мебошад. Якум, расму оинҳо ва анъанаҳои мардумӣ ифодагари хотираи таърихии як халқ будааст, ки бо воситаи он мо имрӯз метавонем аз рӯзгори пешини миллати худ огоҳ шавем. Ҷанбаи дуюм он аст, ки анъанаҳои мардумӣ бо маънавиёти миллати мо алоқаманд буда, ҷузъи шуури ҷамъиятӣ ва ҳамчун арзишҳои маънавӣ ва миллианд. Аз ин рӯ, анъанаҳо ва расму оинҳо унсури муҳимми ҳастии иҷтимоӣ ва фарҳанги маънавӣ буда, дар натиҷаи фаъолияти якҷоя дар ҷомеаи инсонӣ ба вуҷуд омадаанд, ки воситаи муҳимми робитаи гузаштаи як халқ бо имрӯз аст.

  Ҳар халқу ҳар даври таърихи он шинохти вижаи худ аз мушахасоти табиат дорад ва он манзараи ба худ хоси ҷаҳони маърифати атрофро ба вуҷуд меорад. Дар ин миён ҳар гуна тағйиру такмил дар табиату дар таърих фарҳанги рангоранд ва мухталиф меофарад ва он салиқаи махсуси бардошт аз зиндагӣ ва эҳсоси мадоро дар вуҷуди шахсият тарбия менамояд. Қавми тоҷик, ки ба унвони яке аз мутамаддинтарин ақвоми ҷаҳон ва намояндаи бузургтарин ва қадимтарин тамаддуни қораи Авруосиё, ки дар илм чун тамаддуни ориёӣ эътироф шудааст, тайи таърихи чандҳазорсолаи ташаккули хеш шебу фарозҳои зиёдеро пушти сар намуда, фарҳангу тамаддуни вижаи бумиро офарида ва дар айни замон зарбаҳои ҷонкоҳеро мутаҳаммил шудааст, ки ҳар кадом метавонист як қавми томеро аз миён бубарад. Албатта то ба арсаи таърих омадани қавми ориёӣ ё эрониёни шарқӣ дар қораи Авруосиё қавму қабилаҳои кӯчӣ тамаддуни ба худ хоси кӯчӣ доштанд. Ҳамзамон бархурди ин ду тамаддун он замон оқибатҳои пешбининашавандаеро дар бар доштанд. Зимнан  дар асри шашуми ҳазораи аввали баъд аз мелод тайи садсолаҳо ақвоми нисбатан дур аз фарҳанги бумӣ ва хашину хуношоме аз Саҳрои Қипчоқ, минтақаи Олтой ва Сибир мукарраран ба сарзамини аллакай мутамаддини тоҷикон- Мовароуннаҳр ва Хуросон - ҳамлавар гардида, барои васеъ намудани чарогоҳои нав тамаддуни шаҳриву шаҳрҳоро вайрон, ҷую корезҳо  ва киштзорҳоро хароб менамуданд, теъдоди зиёди мардумро нобуд мекарданд ва ё ба асорат (ғуломӣ) мебурданд. Аммо алорағми ин таҳоҷуму зарбаҳои хонумонсӯз тоҷикон дар ин зодбуми аҷдодии хеш то кунун ба унвони қавми мутамаддин ва равшангари зулмоти башар побарҷо мондаанд. Гузашта аз он, онҳо тайи садсолаҳо он муҳоҷимони хуношомро нармхӯтар намуда, ба онҳо аз лиҳози моддию, маънавӣ ва фарҳангӣ таъсири боризе расониданд.