(Нигоҳи иҷмолӣ ба дарсгуфторҳои Муҳаммадризо Шафеии Кадканӣ «Растохези калимот». Муқаддима, тасҳеҳ,  шарҳ, тавзеҳот ва замимаи Ш. Суфизода. -Душанбе, 2023. -400 саҳ.)

  Ба алифбои имрӯзаи тоҷикӣ баргардон ва нашри яке аз асарҳои илмӣ-назариявии донишманди маъруфи Эрон доктор Муҳаммадризо Шафеии Кадканӣ «Растохези калимот», ки дарсгуфторҳои эшон перомуни назарияи дабистони адабии формализми рус маҳсуб мешавад ва он ҳам бо шарҳу тавзеҳ ва муқаддимаву замимаи китобшиносии формалистони русӣ, барои дӯстдорони адабиёт ва мутахассисони ҷавони адабиёти форсии тоҷикӣ хидмати арзандаест. Зеро имрӯз дар адабиётшиносии ҷаҳони Ғарб ин равиши таҳқиқи осори бадеӣ мақоми хосаеро дорост. Тафсиру ироаи муҳаққиқонаи орои ин дабистори адабӣ, ки мавриди корбурди густардаи пажуҳишгарони адабиёти Ғарб қарор гирифтааст, барои ҷомеаи форсизабон танҳо дар тавони фарде чун устод Ш. Кадканӣ, ки дорои иҳотаву дониши жарфе аз фарҳангу адаби форсӣ, арабӣ ва ҷаҳон аст, имконпазир буд. Бо вуҷуди он ки устод Кадканӣ бо мактаби формализми русӣ тавассути тарҷумаи англисии осори эшон ошноӣ пайдо кардааст, орову андешаи пайравони ин наҳларо хело дақиқу мӯшикофона дар қиёсу тақобул бо марҳалаҳои рушди адабиёти форсии тоҷикӣ ва осори классиконамон барои донишҷӯёни пӯёву муҳаққиқини адабиёти форсӣ ироаю тафсир кардааст.

    "Забон неъмати бебаҳои зиндагии аҳли башар мебошад. Инсон фақат тавассути забон метавонад эҳсос ва фикру андешаҳои худро иброз намояд. Миллати шарафманди тоҷик таъриху фарҳанги камназири худро бо ҳамин забон иншо ва ба ҷаҳониён  муаррифӣ кардааст". (Иқтибос аз суханони Президенти Тоҷикистон ба муносибати Рӯзи забон 5 октяри соли 2019)

 5 октябри соли 2009 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» ба тасвиб расид. Ин сана чун  Рӯзи забони давлатӣ эълон гардида, ба феҳристи ҷашнҳои давлатӣ ва миллӣ ворид карда шуд.  Дар робита ба баланд бардоштани мақоми забони давлатӣ ва рушди он 28 ноябри соли 2020 Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи Барномаи рушди забони давлатӣ барои солҳои 2020–2030» тасдиқ карда шуда, заминаҳои ҳуқуқӣ, моддӣ ва иҷтимоиву иқтисодӣ  фароҳам оварда шудааст.

        30  сентябр дар силсилаи таҷлилоти ҷашну маросимоти миллӣ ба унвони Рӯзи Мавлоно Ҷалолуддини Балхӣ шинохта шудааст ва дар қаламрави Тоҷикистон ҳам мардум, доираҳои адабию фарҳангӣ ва ҳавзаҳои илмию ҳунарӣ аз ин Рӯз таҷлил мекунанд. Дар ин рӯз доираҳои адабӣ, қишрҳои фарҳангӣ, ҳафзаҳои илмӣ ва муҳитҳои донишгоҳӣ гирди ҳам меоянд ва атрофи шахсият, андеша, дидгоҳ, мавқеият ва мероси Мавлоно Ҷалолуддини Балхӣ суҳбатҳои ҷолиби адабию ихтисосӣ ва мубоҳисоти илмию фаннӣ сурат мегирад. Дар феҳристи баррасиҳои мавзуие, ки дар партави Рӯзи Мавлоно ҳамасола матраҳ мегардад, масъалаи нигариш ва дидгоҳҳои фалсафии Ҷалолуддини Балхӣ низ ҷой дорад. Ба сухани дигар, нишон додани симои фалсафӣ, шахсияти ғайримаъмулӣ  ва чеҳраи чолишгару ҷуръатманди Мавлоно аз талаботу муқтазиёти баҳсҳои ихтисосӣ ва фалсафӣ мебошад. Бо таваҷҷуҳ ба ин, дар ҳошияи Рӯзи Мавлоно чанд нуктаи мухтасарро ироа медорем:

  “Ренессанс” (давраи Эҳё) - ҷараёни хеле бузурги ҳаракатҳои фарҳангӣ, маърифатӣ ва азнавсозӣ, ки ба қарнҳои 14-16 рушди тамаддуни Аврупо рост меояд. Доир ба ин мавзуъ садҳо рисолаҳо, таҳқиқоти мухталиф офарида шудааст ва аврупоиён ин замонро боиси ифтихор ва омили бузурги хештаншиносӣ медонанд.

 Моҳияти бузурги эҳёи аврупоӣ дар он буд, ки фарҳанги аврупоиён пас аз давраи тираву торики ҳукмронии пешвоёни католикӣ бо истифода аз эҳё намудани падидаҳои нодири тамаддуни юнону римӣ рӯ ба маърифати дунявӣ ва аз ҳама муҳимтараш, ба инсонгароӣ оварданд. Ин ба ҳама маълум аст.