Баъди соҳибистиқлол гардидани Ҷумҳурии Тоҷикистон марҳилаи нави худшиносии миллӣ оғоз гардид, зеро дар ҷомеаи Тоҷикистон тағйиротҳои иҷтимоӣ ва иқтисодӣ дигар гардида арзишҳои моддиву маънавӣ ҳам иваз шуданд. Истиқлолият барои иваз гардидани шуури иҷтимоиву маънавӣ такони ҷиддие гардид, аммо тағйири вазъи иҷтимоиву сиёсӣ, ҷанги дохилӣ ва буҳрони ҳамагонии миллӣ, ки паёмадҳои нохуш дошт, барои инкишофи муътадили шуури иҷтимоӣ монеаҳои зиёде эҷод кард.

  Худшиносӣ василаи асосии ба маънавият расидани инсону ҷомеа мебошад. Инсони андешаманд дар раванди устувор кардани инсонияти худ гаштаву баргашта чунин хулоса баровардааст, ки мақсади асосии бозҷустҳои маънавӣ худшиносист. Ҳанӯз К. Маркс гуфта буд, ки «худшиносӣ аввалин шарти хирадмандист».

То ҷаҳон буд аз сари одам фароз,

Кас набуд аз роҳи  дониш бениёз.

Мардумони бихрад андар ҳар замон,

Рози донишро ба  ҳар гуна забон.

  Баробари ба даст овардани истиқлолият Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамеша мекӯшад, то таърихи қадима ва ҳунарҳои миллии моро ба ҷаҳониён муаррифӣ намояд. Иқдомҳои ғамхорона ва дастгириҳои пайвастаи давлату Ҳукумати кишвар бахусус Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нисбати соҳибҳунарону ҳунармандон боиси он гардид, ки дар кишварамон ҳунарҳои мардумӣ рушд ёбад ва мароқи бештари аҳолии маҳаллии кишвар ба ин навъи фаъолият таваҷҷуҳ ва ҷалб карда шаванд. Солҳои рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ эълон гардидани солҳои 2019 – 2021 яке аз чунин ибтикор аст.

 Дар мақола моҳияти сармояи инсонӣ ва нақши вай дар рушди иқтисодиёти бозорӣ тадқиқ карда мешавад. Асоснок карда мешавад ки маблағгузорӣ ба баландбардории арзишмандии сармояи инсонӣ ҳаҷм ва сифати истеҳсоли маҳсулоту хизматрасониҳоро меафзоёнад, сатҳу сифати зиндагии одамонро баланд мебардорад. Роҳҳои баландбардории арзишмандии сармояи инсонӣ ва натиҷаҳои онҳо муайянкарда мешаванд.

  Таҷрибаи мамлакатҳои рушд кардаи индустриалии ҷаҳон нишон медиҳад, ки дар пешрафти иқтисодиёти онҳо омили инсонӣ яке аз омили асосӣ аст. Маҳз одамон бо донишу малакаи баланди худ тавонистанд муъҷизаҳои ҳайратоварро офаранд ва сатҳи баланди технологияи иқтисодиёти ватании худро таъмин намоянд. Бо ин мақсад ба баланд бардоштани потенсиали интеллектуалии одамон диққати аввалиндараҷа дода мешавад, чунки рӯҳияи баланди миллии мардум дар дигаргунсозиҳои инноватсионӣ нақши ҳалкунанда мебозад. Бинобар ин чӣ қадар сатҳи рӯҳиявӣ - ахлоқии аҳолӣ баланд рушд карда бошад, ҳамон қадар системаҳои иқтисодӣ ва сиёсӣ бо муваффақият рушд мекунанд [1].