Муқаддима

  Дар таърихи навтарини миллати тоҷик Паёми Роҳбари давлат – маҷмуи таҳлил, арзёбӣ, як навъ ҳисобот, инчунин, натиҷагирӣ аз фаъолияти ҳукумат ва дар ин асос, ироаи тасмимҳои сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ ва нақшаҳои ҳаётан муҳимми мақомоти олии мамлакат   мебошад.

  Нуқтаи архимедӣ - такягоҳии ҳуҷҷат баҳогузории кори ҳукумат дар соҳаи иқтисод аст.

  Вобаста ба ин, дар Паём, дар робита бо равандҳои бузурги ҷаҳонишавӣ таъкид мегардад: «Ба шарофати заҳмати содиқонаи мардуми кишвар раванди созандагиву ободкорӣ бомаром идома ёфта, нақшаву барномаҳои пешбинигардида ҷиҳати таъмин намудани рушди устувори иқтисоди миллӣ ва баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагии сокинони мамлакат ҳадафмандона амалӣ карда шуданд» (Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ». –Душанбе. Дониш, 2023. – С. 23)

  Печидаи квантӣ (Quantum entanglement) як падидаи физикӣ мебошад, ки дар он ҳолати квантии ду ё зиёда объектҳо ба ҳамдигар вобастагӣ пайдо мекунанд. Он ҳолате, ки бо як зарра дар ҷуфти печида рӯй медиҳад, бо дуюмин ба кадом дучор мешавад, ҳатто агар онҳо барои таъсир ба ҳамдигар хеле дур бошанд ҳам, муайян мекунад. Моҳияти ин аз он иборат аст, ки ченкунии ягон параметри як зарра бо гирифтани маълумот дар бораи ҳолати зарраи дигар фавран (бештар аз суръати рушноӣ) ҷараён мегирад. Назария солҳои 30-уми асри ХХ ба вуҷуд омада, физикдони барҷаста А.Эйнштейнро дар ҳайрат монда буд, вале бо гузашти вақт исбот шуд, ки – назария комилан дуруст аст. Бо сухани оддӣ баён кунем – ду заррачаи “печида”-ро агар ба дилхоҳ масофа аз ҳамдигар дар канор гирем (ҳатто ба 2 тарафи галактика низ), пас агар якеро тағйир диҳем, оид ба тағйир ёфтани дуюмин ҳамоно маълумот ҳосил кардан мумкин аст. Ҳолати мазкур умуман гирем дар назари оддӣ мувофиқи назарияи нисбияти А.Эйнштейн набуд, зеро тибқи ин назария суръати таъсирот ё мубодили иттилоот аз сурати рушноӣ (300 000 км/с) бештар буда наметавонад. Вале назарияи печидаи квантӣ исбот мекунад, ки масалан 2 заррачаи “печида” новобаста аз он, ки аз ҳамдигар дар кадом масофа мебошанд, алоқамандии фаврӣ доранд. Соли 2022 ҷоизаи Нобел аз физика маҳз барои далелҳои таҷрибавии назарияи печидаи квантӣ дода шудааст.

Ба радифони сунъии Замин дастгоҳҳои кайҳоние дохил мешаванд, ки аз сатҳи Замин ба воситаи мушак (ракета) ба мадор бароварда мешаванд.

Суръати якуми кайҳонӣ дар сатҳи Замин

Суръатеро, ки барои бо мадори доиравӣ дар гирди сайёра давр задани ҷисм ба он бахшида мешавад, суръати якуми кайҳонӣ меноманд.

Мадори радиф ҳамон вақт дар атрофи Замин доиравӣ мешавад, ки радиф дорои суръати якуми кайҳонӣ шавад. Агар радиф дорои суръати якуми кайхонӣ гардад он гоҳ  ба сатҳи Замин наафтода бо мадори муайян дар атрофи Замин давр мезанад. Суръати якуми кайҳониро дар сатҳи дилхоҳ ҷирм бо формулаи зерин ҳисоб мекунанд:

  Яке аз заъфҳои тафаккури мардумони таассубзадаву хурофотӣ дар он аст, ки онҳо ҳеҷ гоҳ далелҳои ақлию мантиқиро қабул надоранд ва агар тамоми он ҳаводису воқеаҳоеро, ки аз назари мантиқӣ ба омилу сабабҳои муайян ба вуҷуд меоянд ё дорои қонунмандии муайянанд барояшон пешниҳод ҳам намоем, онро қабул надоранд. Ҳатто агарчи бебунёд будани ақидаашонро собит ҳам намоӣ, ҳеҷ гоҳ худро шикастхурда ва мағлуб эҳсос намекунанд, зеро барои ин гуруҳҳо як ҳақиқат мавҷуд аст, ки он ҳам бошад ҳақиқати динию бовармандӣ аст.