Маҷмўи вожагон ё калимаҳои хоси ягон соҳаи илму фан, саноату истеҳсолот, касбу ҳунар, ки бо мафҳумҳои мушаххас алоқаманданд, маъмулан истилоҳот ном бурда мешаванд. Ҳар соҳаи илму фан, саноату истеҳсолот ё касбу ҳунар истилоҳоти хоси худро дорад, ки ин истилоҳот дар ҳампайвандӣ як низоми том ва муназзами истилоҳоти ҳамин соҳаро ташкил медиҳанд.

Назми форсӣ аз замони пайдоиш, ки онро пас аз истилои араб медонанд, то имрӯз даврони мухталифро аз сар гузаронид. Ибтидо назми форсӣ содаву равон буд ва бо мурури замон аз содагӣ ба мураккабӣ тамоюл пайдо кард. Вобаста ба давру замон сабкҳои шеърӣ низ иваз шуданд. Назми форсӣ дорои шаклу санъатҳои гуногуни шеърӣ гардид. Шуаро дар тамоми намуди санъатҳои шеърӣ қувваозмоӣ карда, доди суханро доданд ва забони миллии худро аз қаъри гили сияҳ то авҷи Зуҳал расониданд.

Дар осори таърихӣ, аз ҷумла сарчашмаҳои хаттӣ пиромуни вазъияти иҷтимоиву фарҳангии ноҳияҳои марказӣ ва ҷанубию шарқии Тоҷикистони кунунӣ (бо номи Бухорои Шарқӣ) маводу бурҳонҳо кам нестанд. Зимнан, ҷуғрофидон ва мутафаккири барҷастаи тоҷики охири асри XIX - ибтидои асри XX Муҳаммад Содиқхоҷаи Бухороӣ, мутахаллис ба Гулшанӣ дар баробари вазъияти сиёсӣ ва иқтисодиву иҷтимоӣ, инчунин доир ба ҳаёти фарҳангии бекиҳои Бухорои Шарқӣ, аз ҷумла Ҳисор, Кӯлобу Балҷувон, Қабодиён, Қаратегин, Дарвоз ва амсоли онҳо ахбори бағоят ҷолибу судманд боқӣ гузоштааст, ки то имрӯз аҳамияти илмиву амалиашонро гум накардаанд.

Чунонки маълум аст, низоми анъанавии таълим аз назарияи таълимии Я.А. Коменский, сарчашма мегирад. Ин низоми аз ҷиҳати ташкили ҷараёни таълим синфӣ-дарсӣ буда, мазмуну мундариҷа тавассути методологияи шарҳӣ-аёнӣ пешниҳод карда мешавад. Назарияи мазкур ҳанӯз дар асри XVII дар асоси принсипҳои дидактика ташаккул ёфтааст. Хусусиятҳои хоси низоми мазкур инҳоянд: