Шоҳ дар “Шоҳнома” танҳо ба маънои ҳоким нест, балки фаротар аз он ба маънои ҳаким аст. Бахусус, симои шоҳони пешдодӣ дар ин ҳамоса ба ҳамин маънӣ далолат мекунад. Афлотун ҳам дар китоби худ “Ҷумҳурият” аз бунёди мадинаи фозила суҳбат мекунад ва яке аз шартҳои бунёди ҷомеаи идеалӣ аз назари Афлотун ин буда, ки дар раъси қудрати он файласуф ё ҳаким қарор дошта бошад. Манзур аз файласуф ҳамон марди огоҳу доно аст. Дар ҳамосаи миллии оириётаборон низ маълумоте, ки дар бораи шоҳони пешдодӣ зикр шудааст, бар шартҳои Афлотун барои идораи ҷомеа мутобиқат дошта, балки фаротар аз он ҳаст. Аммо хираде, ки дар “Шоҳнома” ба таври мудом аз он ёд мекунад, ҳамсонӣ бо маъони хирад дар андарзҳои “Динкарди шашум” дорад. “Динкард” китоби бузургест ба забони паҳлавӣ, ки онро “Дарсномаҳои Зартуштӣ” низ ном мебаранд. Ба ҳамин тартиб, хирад дар “Динкарди шашум” ба ҷуз маънои аслии худ, ки неруи фаҳму дарк аст, ҳамчунин бахше аз низоми динии Урмузд низ ҳаст, ки ҷаҳонро офаридааст ва нигоҳдорӣ мекунад. Аз ин рӯ, “Шоҳнома” шоҳасарест, ки бо ситоиши худованди ҷону хирад оғоз мегардад. Бар асоси фармудаи Фирдавсӣ, инсон танҳо бо кумаки хирад имкон дорад, ки ҳам худро бишносад ва ҳам Худованди ҷаҳонофаринро:
Инсоният ҳазорсолаҳо пеш ба осмони ситоразор ва кайҳони беканор нигариста, дар дил орзуи парвоз ба ин беҳудудӣ мепарварид. Аммо ин орзуе беш набуд. Асрҳо мегузаштанду парвоз ба кайҳон ба мисли садсолаву ҳазорсолаҳо амалиношуданӣ боқӣ мемонд.
Як қатор асотиру ривояту достонҳо навишта мешуданд, оиди парвоз ба кайҳон ва дар байни мардум овозаҳо дар бораи қаҳрамонҳои кайҳоннавард паҳн мегардид. Олоти парвоз дар чунин қиссаҳо гилемҳои паррон, уқобҳои бузургҷусса, симурғи хаёлӣ ва деву париҳо буданд.
(сухане чанд дар ҳошияи суханронии Президенти кишвар дар мулоқот бо фаъолон, намояндагони ҷомеа ва ходимони дини кишвар)
Хирман, ки дар ӯст шуъла мавҷуд,
Хаспӯш кунӣ, фузун кунад дуд.
Ассори Табрезӣ
Дар мулоқот ва суханронии Президенти кишвар бо фаъолон, намояндагони ҷомеа ва ходимони дини кишвар мавзуъҳои зиёд ва муҳими ҳаёти кишвар, пеш аз ҳама, вазъи руҳоният ба таври ошкоро мавриди баррасӣ қарор гирифт. Лиҳозо, мо ба иҷмол дар бораи бархе аз ин мавзуъҳо изҳори назар менамоем:
Хушо, Наврӯз созу чанг овард,
Навою савту на оҳанг овард.
Ба мо бар рағми ҷаҳлу нотавонӣ
Тавону қудрати фарҳанг овард!
Инак, имрӯз Наврӯзи Ҷамшедӣ дар ҳамбастагӣ бо Соли нави аҷдодӣ ба сарзамини мо қадам ранҷа фармуда, фазою муҳити наврӯзию баҳориро бароямон ҳадя месозад. Асотири паҳлавӣ гувоҳи онанд, ки Наврӯз ба Ҷамшед ва Ҷамшед бо Наврӯз тамъаманд ва дар муколимот ва танзими зиндагӣ яке дигареро комил месозад. Ақвоми ориёӣ аз бомдоди таърихи инсонӣ миёни мардуми манотиқи гуногун аз аввалинҳо шуда, ба парастиши аносири табиӣ ва заминӣ, мисли офтоб, борон, оташ, хоку бод даст заданд. Дар қолаби тафаккури устуравии онҳо ашёи табиӣ ё ба истилоҳ, воқеӣ ҷойгоҳи вижа дошт. Ин буд, ки ҳангоми муколамаи Аҳурамаздо бо Ҷамшеди Пешдодӣ дар фаргарди дуюми “Вандидод”-и “Авасто” Шаҳриёри Ориёӣ аз Аҳурамаздо танҳо Заминро хостор мегардад ва сохтмони биҳишти рӯйи заминро бо таҷлили Наврӯз шуруъ мекунад. Бар мабнои он, Наврӯз ҷашни пирӯзии хирад бар ҷаҳолат, воқеият бар мовароуттабиат, рӯшанӣ бар торикӣ ва ҳувият бар беҳувиятист. Муҳимтар аз ҳама, Наврӯз номи Зиндагӣ ва пирӯзии Зиндагӣ бар Нозиндагист. Наврӯз бо омадани худ зиндагиро бар марг тарҷеҳ медиҳад ва ҳукумати ҳастӣ бар нестӣ пирӯз мешавад. Ба ин маънӣ фармудаанд: