Устод Назрӣ Асадзода!

       Бо руҷӯъе лирикӣ: Ҳар гоҳ сухан дар бораи Шумо меравад, хаёлан фикр мекунем, ки дар рӯбарӯйи манзарае қарор дорем ва ин манзара ба сони бӯстони иборат аз ҳама анвои гул мебошад ва дар миёни анбӯҳи гулҳо гулеро шабеҳ ба Нилуфар мебинем (ва ин гул яқин образи Шумост). Ин мисли он аст, ки гулҳои дигар аз рӯйи қонуни фитрат нашъунамо мекунанд, вале гули Нилуфар аст, ки аз шахсияти худ огаҳӣ дорад ва ҳамвора мекӯшад, ки аз ҳама гуна олоишоти гирду атроф худро пок ва тоза нигоҳ дорад.

Ту нимӣ, ними манӣ, ними ҷисму ҷони манӣ,

Ва зарра-зарра ту пайванди ҷовидони манӣ.

Бар ҳар куҷо, ки равӣ дар ман аст решаи ту,

Ту эй гул,  аз қалами сабзи устухони манӣ.

Рӯзҳо мегузаранд,
Рӯзҳо аз сари мо,
Аз дили мо мегузаранд.
Хабари соати дидору ҷудоӣ бар лаб
Аз раҳи манзили мо мегузаранд.

  Ахлоқ яке аз шаклҳои қадимаи фаъолияти маънавии инсон буда, эҳтиёҷ ба мавриди андеша қарор додани муносибати инсон ба инсон ҳанӯз хеле барвақт дар оғози тамаддун пайдо шудааст. Баҳсу мунозираҳои ахлоқӣ ҳанӯз дар аввалин мероси хаттии инсоният ба қайд гирифта шуда, баъзеи онҳо ҳатто хаттӣ сабт низ гардидаанд.

 Таълимоти ахлоқии Суқрот. Суқрот (469 – 399 то м.) чунин мешуморид, ки инсон аз дигар махлуқот бо рӯҳи худ фарқ карда, дорои қобилияти муҳокимаронӣ буда, дар рафтори худ меъёрҳои одобро риоя менамояд. Ӯ инсонро даъват менамуд, ки нафси худро шиносад ва онро тобеи ақл намояд. Ақидаи Суқрот ба ақидаи релятивистии суфастоён мувофиқ набуд. Танҳо ба он ақидаи суфастоён, ки худи инсонҳо неку бад, адолату хушбахтӣ ва ғайраро муайян менамоянд, зид набуд. Аммо, ба андешаи ӯ, бояд шарҳи умумии мақулаҳои асосии ахлоқӣ вуҷуд дошта бошанд. Суқрот чунин мешуморид, ки хушунату дағалӣ ҳама вақт бадӣ ва инсони босаводу комил будан ҳамеша накӯист. Аз ин рӯ, танҳо тавассути маърифатнокӣ, озод будан ва накӯкорона умр ба сар бурдан метавонад, ки худи ҳамин аллакай хушбахтӣ мебошад. Суқрот асосгузори ахлоқи ақлгароёна (ратсионалӣ) мебошад.