Дар низоми давлатдори Фаронса зери мафҳуми дунявият, асосан ҷудо будани давлат ва дин фаҳмида мешавад. Яъне, давлат ба равандҳои ҳаёти динҳои мухталифи дар кишвар мавҷудбуда бетараф аст. Ба дигар маъно, мафҳуми дунявият ифодакунандаи шарти конститутсионӣ дониста шуда, ҷудоии давлат аз созмонҳои диниро мефаҳмонад.

Дар ҳеҷ давру замон шумораи олимон, оқилон, донишмандон ва хирадмандон ба ин ҳад зиёд набуд, ки имрӯз ҳаст. Аммо ҳеҷ гоҳ башар то ба ин ҳад дар ҳалли мушкилии замони худ оҷиз набуд, ки имрӯз аст. Инсон чунин як зарфияти тағйири ҷаҳон, сафар ба кайҳон ва фароҳам овардани шароити зист дар онро пайдо намудааст, аммо дар баробари оддитарин мушкилҳои ҷамъиятиву ҷаҳонӣ ҳайрону нотавон аст. Ҷомеае, ки инсон онро сохтааст, дар он зиндагӣ кардан барои худи ӯ мушкил ва ҳатто номумкин гаштааст. Ҳамарӯза ҳазорҳо нафар дар ҷаҳон бо нишони эътироз аз ин навъи ҷомеа даст ба худкуши мезананд ва робитаи худро…

Вақте ба таърихи пушти сар намудаи ду ҳазор соли охири мардуми сарзаминамон менигарем, хоҳем дарёфт, ки дар ин дарозои замонӣ сарзамини мо борҳо мавриди ҳуҷуми бегонагон қарор гирифтааст. Аммо ҳамаи онҳое, ки ба ин сарзамин ҳуҷум овардаанд, дар баробари таъсиргузориҳои хеш, таъсирпазириҳои зиёдеро низ аз миллату аз ин мардум доштанд. Иддае аз пажӯҳишгарон бар онанд, ки ҳар гоҳ пас аз 50 соли ба ин сарзамин ҳамлавар шудани бегонагон ва нобудию аз байн бурдани авомили фарҳангӣ дубора мардумони ин сарзамин дар рушд ба пояи олӣ расидаанд. Зеро ки тамоми васоили рушд чи аз назари истеъдоди мардум ва обу хоки ин сарзамин…

Ҷомеае, ки олами ҳастӣ, қонунмандиҳои равандҳои он ва мантиқи воқеиятро дуруст дарк мекунад, бидуни шак, барои ҳифзи бақо ва манфиатҳои худ имкони интихоби беҳтарин мавқеъгириро аз маҷмӯи гузинаҳои мавҷуда хоҳад дошт. Омили аслии такомул ва ё таназзули ҳар ҷомеае низ аслан дар шуури ҷамъиятии он нуҳуфтааст. Бо назардошти ин воқеият он чӣ нигаронкунанда аст, кайфият ва чигунагии ҷаҳонбинии имрӯзаи ҷомеаи мост. Мақолаи “Дар бораи як китоби дарсӣ”-и сиёсатмадори варзида ва олими шинохтаи кишвар С.Ятимов, ки чанд рӯзе пеш аз матбуоти даврӣ мутолиа кардам, маҳз дар заминаи дарки ин воқеият ва шинохти вазъият эҷод шудааст. С.Ятимов дар ин мақола дар робита…

Давре, ки дар ӯ омадану рафтани мост, Ӯро на ниҳоят, на бидоят пайдост. Кас меназанад даме дар ин маънӣ рост, К-ин омадан аз куҷову рафтан ба куҷост.