Миллат дар ҳар марҳилаи таърихӣ ва таҳаввули худ вобаста ба муҳиту шароит ва мушкилоти дохиливу хориҷӣ ба вазъиятҳои хосе дучор мешавад, ки бояд аз онҳо ба хотири рушду пешрафт ва ё ҳадди ақал барои ҳифзи мақом ва бақои хеш роҳи раҳоиро дарёфт кунад. Дарёфти роҳҳои раҳоӣ аз вазъиятҳои мунтазам тағйирёбанда вазифаҳо ва нақшаҳои кори миллатро ташкил мекунанд. Миллате дар ин гирудорҳои беохир муваффақ хоҳад буд, ки муттаҳиду ягона аст ва ба таври хастагинопазир барои ҳифзи манофеи худ дар талош буда, аз маҷмӯи роҳҳои имконпазири ҳалли мушкилот тавоноии дарёфти беҳтарин роҳҳалро дошта бошад.

Фарҳанги ҳар қавму миллат моҳияти ҳамон қавму миллатро дар замону макони мушаххас таъйин мекунад. Кайфият ва чигунагии фарҳанг дар шароити мушаххаси таърихӣ ва ҷуғрофиёи муайян аз бошандагони минтақаи муайян бастагӣ дорад. Муҳимтар аз ин, фарҳанг равиш ва бавуҷудоварандаи низоми муътадили зиндагӣ дар ҷомеа буда, инзиботу инсиҷоми иҷтимоъ бар мабнои муносиботи фарҳангӣ сурат мегирад.

Муқаддима Аз лиҳози сиёсӣ истилоҳи "амният" муродифи калимаи "давлат" аст ва баръакс. Аввалин тасаввурот оиди ниёзи одам, ҷамъият ба мавҷудияти муҳимтарин ва гаронтарин ҷузъи системаи сиёсӣ таҳти номи "давлат", зарурати таъмини амнияти худи инсон ва ҷомеаро дар назар дорад. Ба ҳамин хотир, "Давлате, ки амнияти хешро таъмин карда наметавонад, ғайримаҷоз" (Томас Гоббс) эълом гаштааст.

Вазъияти солҳои охири дар ҷаҳони ислом бавуҷудомада бозгӯи он аст, ки қудратҳои ҷаҳонӣ барои тавсеаи манфиатҳояшон аз дину мазҳаб ҳамчун як василаи сиёсӣ истифода намуда, пайравони мазоҳиби исломиро муқобили ҳам қарор медиҳанд. Дар аксари кишварҳои Шарқи Наздику Миёна дину сиёсат ба ҳам омехтаанд ва барои ҳалли мушкилоти иҷтимоию қонунгузорӣ ба дастовардҳои илмӣ камтар таваҷҷуҳ зоҳир мегардад.

Аз худбинӣ ба сӯйи хурдабинӣ (чанд андеша дар ҳошияи рӯнамоии китоби устод Иброҳим Усмон «Савганди сулҳофаринӣ» (-Душанбе: «Бебок», 2017. -132 саҳ.) Шоми 2 июни соли 2017 маҳфили «Гуфтугӯйи тамаддунҳо», ки чанд сол аст таҳти садорати донишманди тоҷик, профессор Иброҳим Усмон амал мекунад, доир гардид. Мавзӯи баҳс ин дафъа рисолаи ба тозагӣ таълифнамудаи устод Иброҳим Усмон таҳти унвони «Савганди сулҳофаринӣ» (-Душанбе: «Бебок», 2017. -132 саҳ.) қарор гирифт, ки ба муносибати 20-солагии Сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон бахшида шудааст, Дар рисола масоили сулҳи тоҷикон, мушкилоти самти марбута, нақши Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таҳкими сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон, фаъолияти Комиссияи…